Titel



 

Inleiding
Het middeleeuwse boek
De middeleeuwse roman
Hoofsheid…
… en hoofse liefde
Hoofse liefdesromans
Liefde en hartstocht…
Het verhaal
Een meisje op de dool
(Margriete)
Een jongen op weg (Heinric)
Van wildeman tot hoofse
ridder en minnaar (Echites)

Samenvatting

Terzijdes

Lespakket

Colofon



Inleiding | Het middeleeuwse boek

Het middeleeuwse boek

Het boek is een relatief recente verschijning. In het grootste deel van de oudheid kende men onze vorm van boek helemaal niet (zie ook het terzijde Literatuur in vele vormen). In de middeleeuwen ontstond het boek als een bundeling van handgeschreven perkamenten of papieren bladen. Ieder middeleeuws boek is bijgevolg een uniek exemplaar. De kopiisten noteerden ridderromans doorgaans in kolommen; soms werden ze ook verlucht met miniaturen.

Voor epische teksten was de normale manier van "lezen" de voordrachtsessie. Een dichter of voordrachtskunstenaar las de tekst vanuit een handschrift voor en deed dit voor een min of meer kleine publieksgroep. Het lezen was dus "voorlezen"; de receptie gebeurde al luisterend. Dat betekent dat wij met een tekstuitgave in een verkeerde positie staan tot de tekst. Wij kunnen immers terugbladeren of een passage verschillende keren lezen. Het middeleeuwse publiek (dat auditief evenwel veel beter getraind was dan wij) moest het doorgaans hebben van een eenmalige "performance". Zij hadden dan weer vele middelen ter beschikking die wij moeten missen: expressiviteit, stemwisselingen, gebaren en eventueel verklarende commentaar terzijde.

Er zijn maar weinig Middelnederlandse ridderromans volledig bewaard gebleven: hun aantal is op twee handen te tellen. Van veel ridderromans hebben we slechts fragmenten, lapjes tekst, schamele getuigen van een bewogen tekstoverlevering. Van de Roman van Limborch zijn er uitzonderlijk twee volledige handschriften en elf fragmenten bewaard.

Het unieke karakter van de overlevering heeft uiteraard gevolgen voor de interpretatie. In de tekstgetuigen komen vaak verschillende lezingen voor, zodat men via tekstkritiek moet proberen te achterhalen wat de oorspronkelijke bedoeling van de dichter was. In de bloemlezing op deze website (zie het verhaal) hebben we de tekstkritiek stilzwijgend toegepast.

lees verder: De middeleeuwse roman

Printvriendelijke versie

 

© 2006 - 2007 K.U. Brussel